اصول اساسی تئوری رنگ در ویترای

۱. چرخه‌ی رنگ (Color Wheel)

چرخه رنگ ابزار اصلی برای درک روابط بین رنگ‌ها است:

  • رنگ‌های اولیه (Primary Colors): قرمز، آبی، و زرد. این سه رنگ پایه هستند و با ترکیب هیچ رنگ دیگری به دست نمی‌آیند. در ویترای، این رنگ‌ها باید به صورت خالص و اشباع (با کیفیت بالا) انتخاب شوند.
  • رنگ‌های ثانویه (Secondary Colors): نارنجی، سبز، و بنفش. این‌ها از ترکیب دو رنگ اصلی به دست می‌آیند (مثلاً زرد + آبی = سبز).
  • رنگ‌های ثالثیه (Tertiary Colors): از ترکیب یک رنگ اصلی و یک رنگ ثانویه مجاور آن به دست می‌آیند (مثلاً زرد-نارنجی).

۲. دسته‌بندی‌های اصلی رنگ

این دسته‌بندی‌ها برای انتخاب هارمونی و ایجاد حالت عاطفی در اثر هنری بسیار مهم هستند:

الف. رنگ‌های گرم (Warm Colors)

شامل: قرمز، نارنجی، و زرد و ترکیبات آن‌ها.

  • اثر روانی: شور، هیجان، انرژی، صمیمیت، و گرما را القا می‌کنند.
  • کاربرد در ویترای: برای جلب توجه، ایجاد حس سرزندگی یا نمایش صحنه‌هایی با نور خورشید.

ب. رنگ‌های سرد (Cool Colors)

شامل: آبی، سبز، و بنفش و ترکیبات آن‌ها.

  • اثر روانی: آرامش، صلح، سکوت، فاصله و غم را منتقل می‌کنند.
  • کاربرد در ویترای: برای القای حس وقار، طبیعت، آب، یا فضاهای آرام.

ج. رنگ‌های خنثی (Neutral Colors)

مانند: سیاه، سفید، خاکستری، و قهوه‌ای.

  • کاربرد در ویترای: این رنگ‌ها اغلب برای قاب‌بندی، ایجاد کنتراست، یا نشان دادن سایه و مه استفاده می‌شوند.

۳. ویژگی‌های رنگ (Dimensions of Color)

برای کنترل دقیق رنگ در ویترای، هنرمندان سه ویژگی اصلی رنگ را در نظر می‌گیرند:

  1. فام (Hue): نام اصلی رنگ (قرمز، آبی، سبز و غیره).
  2. اشباع/شدت (Saturation/Chroma): میزان خالص بودن رنگ. رنگ‌های با اشباع بالا بسیار زنده و خالص هستند، در حالی که رنگ‌های کم‌اشباع کدرتر و نزدیک‌تر به خاکستری هستند. در ویترای، شفافیت ذاتی شیشه معمولاً رنگ‌ها را پررنگ نگه می‌دارد، اما انتخاب شیشه‌های کدر یا دودی (Opalescent) این ویژگی را تغییر می‌دهد.
  3. ارزش/روشنایی (Value/Lightness): میزان تیرگی یا روشنی رنگ. این ویژگی در ویترای مستقیماً توسط رنگ شیشه تعیین می‌شود.

۴. هارمونی‌های رنگی (Color Harmonies)

انتخاب الگوهای رنگی برای ایجاد یک ترکیب بصری دلپذیر:

  • رنگ‌های مکمل (Complementary Colors): رنگ‌هایی که دقیقاً روبروی هم در چرخه‌ی رنگ قرار دارند (مانند قرمز و سبز، یا آبی و نارنجی). ترکیب آن‌ها بیشترین کنتراست (تضاد) نوری و بصری را ایجاد می‌کند. در ویترای، استفاده هوشمندانه از مکمل‌ها باعث می‌شود که هر رنگ در کنار دیگری “بپرد” و درخشان‌تر دیده شود.
  • رنگ‌های آنالوگ (Analogous Colors): سه رنگی که در کنار هم در چرخه‌ی رنگ قرار دارند (مثلاً زرد، زرد-سبز، سبز). این ترکیب‌ها هارمونی و آرامش ایجاد می‌کنند، زیرا شباهت رنگی زیادی به هم دارند.
  • تک‌رنگ (Monochromatic): استفاده از سایه‌ها، تیرگی‌ها و روشنی‌های مختلف یک رنگ واحد. این روش، ظرافت و عمق را بدون ایجاد تضاد شدید به اثر می‌بخشد.

تأثیر شیشه بر تئوری رنگ

برخلاف نقاشی که رنگ روی سطح ثابت است، در ویترای، تأثیر نور بر رنگ حیاتی است:

  1. شفافیت (Transparency): رنگ شیشه تعیین می‌کند چه مقدار و چه کیفیتی از نور عبور کند. شیشه‌های شفاف رنگ خالص‌تری ایجاد می‌کنند، در حالی که شیشه‌های مات (Opalescent) نور را پراکنده کرده و رنگی نرم‌تر و گچی‌تر (مانند رنگ‌های روی سنگ مرمر) ارائه می‌دهند.
  2. تأثیر پس‌زمینه: رنگ نهایی اثر به شدت وابسته به رنگ نوری است که از پشت آن می‌تابد. رنگ‌های گرم در نور خورشید مستقیم خیره‌کننده به نظر می‌رسند، اما در نور کم ممکن است کدر شوند.

به طور خلاصه، تئوری رنگ در ویترای درباره‌ی انتخاب استراتژیک شیشه‌های رنگی برای کنترل نحوه تعامل نور عبوری با چشم ناظر است تا به هارمونی، کنتراست و بیان احساس مورد نظر دست یابید.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

در ویدیو آموزشی زیر خلاصه ای جامع و مفید از تئوری رنگ در اختیار شما قرار داده ایم.

آموزش تئوری رنگ_ جلسه ۵.zip